Anh hùng Liệt sỹ Nguyễn Hữu Quật

Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Trị Nguyễn Trần Huy trao Bằng công nhận danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho thân nhân liệt sĩ Nguyễn Hữu Quật

Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Hữu Quật (hay còn gọi là Nguyễn Hữu Chí, Nguyễn Quật) sinh năm 1920, quê quán xã Cam Lộc (nay là xã Cam Chính), huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị. Đồng chí sớm giác ngộ và tham gia cách mạng từ năm 1942, lãnh đạo phong trào cách mạng địa phương kháng chiến chống Pháp, lập được nhiều chiến công xuất sắc. Từ năm 1942 đến năm 1944, đồng chí là Chỉ huy trưởng Tự vệ đỏ xã Cam Lộc. Trong Cách mạng Tháng Tám 1945, đồng chí là Chỉ huy trưởng lực lượng tự vệ của huyện Cam Lộ tham gia khởi nghĩa giành chính quyền.

Từ năm 1945 đến 1946, đồng chí đã chỉ huy nhiều trận đánh giành thắng lợi, tiêu diệt nhiều sinh lực địch, bẻ gãy các cuộc hành quân của chúng, tạo được tiếng vang lớn làm cho kẻ thù khiếp sợ. (Tiêu biểu là trận đèo Cùa diệt hàng chục tên địch, thu hơn 30 khẩu súng các loại và các trận đánh lớn ở đường 9, Đầu Mầu … gây cho địch nhiều thiệt hại).

Từ năm 1947 đến năm 1954, đồng chí là Chủ tịch Ủy ban hành chính kháng chiến xã Cam Lộc, lãnh đạo xây dựng cơ sở, lực lượng và đẩy mạnh phong trào cách mạng kháng chiến chống thực dân Pháp. Đặc biệt là trong trận chiến đấu ngày 28/1/1954 tại Cam Lộc, đồng chí đã chỉ huy lực lượng phối hợp với bộ đội chủ lực đánh bại đợt tiến công của địch, tiêu diệt 180 tên, bắt sống 29 tên, tiêu diệt 1 đại đội và làm tan rã 2 đại đội khác.

Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, đồng chí Nguyễn Hữu Quật là cán bộ cách mạng kiên trung, dày dạn kinh nghiệm, được bố trí ở lại bám trụ hoạt động ở xã Cam Lộc, lãnh đạo nhân dân đoàn kết sản xuất, đấu tranh đòi các quyền dân sinh, dân chủ đạt được nhiều thắng lợi. Từ năm 1955 đến 1959, tình hình vô cùng căng thẳng, chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm lê máy chém khắp miền Nam, giết hại cán bộ cách mạng, nhiều cơ sở cách mạng bị lộ. Mặc dù vậy, đồng chí Nguyễn Hữu Quật vẫn bất chấp hiểm nguy, kiên trì bám đất, bám dân, tiếp tục hoạt động xây dựng phong trào và lực lượng vũ trang cách mạng Cam Lộ phát triển. Chính quyền ngụy treo thưởng với giá trị lớn với mục đích nhằm bắt được đồng chí Quật.

Ngày 13/10/1957, đồng chí Nguyễn Hữu Quật cùng 2 cán bộ cách mạng trong quá trình hoạt động bị 1 trung đội cảnh sát địch phục kích nhằm bắt sống để khai thác. Các đồng chí chống trả quyết liệt, hai cán bộ cách mạng thoát khỏi vòng vây, đồng chí Quật bị địch bắn gãy chân, thủng ruột và bắt về nhà thương chữa trị để khai thác. Quyết không cho chúng thực hiện được ý đồ, đồng chí xé băng vết thương, vứt trước mặt bọn cảnh sát ngụy, không cho chúng chữa trị. Khi bị bọn địch xét hỏi, đồng chí Quật không trả lời mà hô to: “Bây là lũ bán nước tiếp tay cho Mỹ”. Hàng chục ngụy quân, ngụy quyền cấp xã vây quanh để khai thác, đồng chí tuyên bố: “Tau không trả lời với bọn bây, gọi tỉnh trưởng, quận trưởng đến gặp, tau mới trả lời”. Khi tỉnh trưởng, quận trưởng đến gặp và hỏi: “Mày làm Cộng sản cho ai? Ai nuôi mày để làm Việt cộng?”. Bằng ý chí quật cường và lòng căm thù giặc sâu sắc, đồng chí Nguyễn Hữu Quật chỉ tay vào mặt bọn quận trưởng, tỉnh trưởng nói lớn: “Tau làm Cộng sản vì dân, vì nước, bốn ngàn dân Cùa nuôi tau”; và hô lớn: “Ủng hộ Hồ Chí Minh! Đả đảo Ngô Đình Diệm! Bây là bọn tay sai bán nước theo đế quốc Mỹ, giết hại nhân dân, giết hại đồng bào. Tau thà hy sinh vì Tổ quốc, không chịu làm nô lệ”... Liền sau đó, đồng chí dùng tay rút ruột của mình ra và hô to: “Đảng Lao động Việt Nam muôn năm! Hồ Chí Minh muôn năm! Cách mạng Việt Nam nhất định thắng lợi!” Cho đến lúc máu chảy ra nhiều, kiệt sức, đồng chí đã hy sinh anh dũng.

Hành động anh hùng đó đã thôi thúc mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân Cam Lộ thêm khắc ghi lòng căm thù giặc sâu sắc, tiếp thêm sức mạnh và ý chí để chiến đấu giải phóng quê hương.

Đồng chí Nguyễn Hữu Quật chiến đấu kiên cường, hy sinh anh dũng, làm cho kẻ thù khiếp sợ, thúc đẩy phong trào cách mạng đứng lên tranh đấu mạnh mẽ hơn. Đồng chí được tặng thưởng Huân Chương kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất; Huân Chương kháng chiến chống Pháp hạng Ba.

Ngày 6.11.2018, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Cam Lộ long trọng tổ chức Lễ truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt sĩ Nguyễn Hữu Quật, cán bộ cách mạng xã Cam Lộc (nay là xã Cam Chính) huyện Cam Lộ.

                                                                                                                                                                                                     Ngô Anh Tú