Tiểu đoàn 10 đặc công anh hùng

Tiểu đoàn 10 đặc công Quảng Trị là đơn vị chuyên đánh thọc sâu, đánh đau, đánh hiểm, bí mật bất ngờ làm cho địch trở tay không kịp. Những năm đầu thập kỉ 60 của thế kỉ 20, Tiểu đoàn 10 cùng các tiểu đoàn của lực lượng vũ trang tỉnh đã hỗ trợ đắc lực cho cuộc tiến công và nổi dậy ở miền núi, phá tan các cuộc càn quét mang tên “Lê Lợi”, “Phượng Hoàng” của Mỹ - ngụy, đánh sập quận lị Ba Lòng, giải phóng địa bàn miền núi, xây dựng và bảo vệ vững chắc căn cứ địa cách mạng.

Trong phong trào đồng khởi toàn tỉnh vào cuối năm 1964, Tiểu đoàn 10 cùng quân và dân trong tỉnh đẩy mạnh phong trào chiến tranh du kích với nhiều hình thức tác chiến phong phú, lập nên những chiến công vang dội ở Tân Lệ, Phường Sắn, quận lị Triệu Phong... giải phóng vùng giáp ranh, xây dựng căn cứ lõm ở đồng bằng, mở rộng nhiều vùng giải phóng liên hoàn làm cho địch lúng túng, bị động phải co cụm lại trong các sào huyệt của chúng. Những đợt tiến công mạnh mẽ ở miền núi và phong trào đồng khởi năm 1964 đã góp phần đánh bại quốc sách “Ấp chiến lược” và chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ-ngụy.

Ngày 15/5/1966, Bộ Chỉ huy mặt trận Trị - Thiên giao nhiệm vụ cho Tiểu đoàn 10 tập kích bí mật vào cứ điểm Dốc Miếu mở màn cho chiến dịch tiến công bắc Quảng Trị nhằm kéo quân chủ lực Mỹ-ngụy ra chiến trường để tiêu diệt. Đêm 18 rạng ngày 19/5/1966, Tiểu đoàn 10 bằng lối đánh tiền nhập, bí mật, bất ngờ luồn qua 7 lớp hàng rào dây kẽm gai và bãi mìn, đánh “nở hoa” trong lòng địch, tiêu diệt toàn bộ lính pháo địch ở căn cứ Dốc Miếu, gồm 1 ban chỉ huy tiểu đoàn, 2 ban chỉ huy đại đội, 2 tên cố vấn Mỹ, 280 lính ngụy, phá hủy 6 khẩu pháo; thu nhiều vũ khí trang bị. Trận chiến đấu thắng lợi có ý nghĩa hết sức to lớn, tiêu diệt hoàn toàn một cứ điểm then chốt trong tuyến phòng thủ của địch ở bắc Quảng Trị, đồng thời qua trận này để kiểm nghiệm cách đánh công sự vững chắc của đặc công, làm bài học kinh nghiệm phổ biến trong toàn lực lượng.

Đầu năm 1967, phân khu giao nhiệm vụ cho Tiểu đoàn 10 đặc công đột nhập quận lị Triệu Phong đánh địch, phá vỡ kế hoạch đàn áp phong trào cách mạng của chúng. Từ vùng căn cứ, tiểu đoàn xuất quân vượt qua 20 km đường rừng, sông Ba Lòng, Ái Tử đến vị trí tập kết giấu quân. 2 giờ 30 phút ngày 21/1/1967, tiểu đoàn nổ súng tiến công địch. Sau 30 phút tiến công dũng mãnh, tiểu đoàn tiêu diệt 102 tên cảnh sát ác ôn, bắt 15 tên, thu 30 súng. Đây là trận đầu tiên đặc công thọc sâu đánh trúng đầu não địch ở Quảng Trị.

Đêm mồng 6 tháng 4/1967, Tiểu đoàn 10 với lối đánh sở trường bất ngờ, táo bạo tiến công tiêu diệt hậu cứ Sư đoàn 1 ngụy ở La Vang, phá hủy 400 xe quân sự, 200 nhà doanh trại, diệt 1 tiểu đoàn pháo, 1 trung đội tiếp liệu, đánh tan 1 tiểu đoàn bộ binh, diệt 1 chi đoàn thiết giáp M113, phá hủy toàn bộ kho tàng và phương tiên chiến tranh của địch. Tiếp đó tiểu đoàn phối hợp với Tiểu đoàn 808 tiến công căn cứ La Vang diệt 1.052 tên ngụy, 70 tên Mỹ, bắt sống 49 tên, thu 200 súng các loại. Đây là một trận thắng lớn của lực lượng vũ trang tỉnh Quảng Trị, lần đầu tiên trên toàn miền, quân giải phóng đột nhập, tiến công vào cơ quan đầu não địch giành thắng lợi. Chiến thắng La Vang - Quảng Trị làm nức lòng lực lượng vũ trang và nhân dân Trị Thiên, củng cố lòng tin của nhân dân đối với cách mạng.

Năm 1968, Tiểu đoàn 10 phối hợp chiến đấu 19 trận, diệt 1.409 tên, diệt gọn 2 chi đoàn cơ giới Mỹ ở Tân Lệ và La Vang, phá hủy 99 xe quân sự, 7 pháo 105 li và 2 cối 106,7 li, đốt cháy 21 kho xăng dầu.

Tiểu đoàn 10 đã vận dụng nhiều hình thức chiến đấu linh hoạt, đánh địch dã ngoại, đánh điểm, đánh hậu cứ đều giỏi. Có nhiều trận đánh xuất sắc diệt gọn đại đội, tiểu đoàn địch, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh. Đơn vị đã bám chắc địa bàn, vừa tích cực tiêu diệt địch vừa hỗ trợ cho phong trào chiến tranh nhân dân ở địa phương.

Năm 1972, Tiểu đoàn 10 Đặc công phối hợp chặt chẽ với Tiểu đoàn 8, 14 và bộ đội chủ lực tiêu diệt địch ở nam, bắc sông Thạch Hãn, khu vực Phượng Hoàng, động Ông Do, đoạn Quốc lộ 1 phía bắc sông Mỹ Chánh, thực hiện việc chia cắt địch, hỗ trợ nhân dân hai huyện Hải Lăng, Triệu Phong nổi dậy diệt ác, phá kìm, giành quyền làm chủ. Trong cuộc chiến đấu bảo vệ Thành Cổ Quảng Trị, Tiểu đoàn 10 đánh địch ở Hội Yên, Gia Đẳng, tham gia đánh bại nhiều đợt tiến công tái chiếm Thành Cổ của quân ngụy, góp phần to lớn buộc đế quốc Mỹ phải đi đến kí kết Hiệp định Pa-ri (năm 1973), chấm dứt can thiệp quân sự vào Việt Nam.

Ghi nhận những thành tích đặc biệt xuất sắc của đơn vị, ngày 22/12/1969, Tiểu đoàn 10 được Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Hình thành và phát triển trong lửa đạn chiến tranh, trong cuộc chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì sự trường tồn của dân tộc, hạnh phúc của nhân dân, máu xương của cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 10 đặc công Quảng Trị ngã xuống đã trở thành bất tử, góp phần xây đắp nên truyền thống “Bám trụ kiên cường, lập công xuất sắc, vững mạnh toàn diện” của lực lượng vũ trang tỉnh Quảng Trị anh hùng.

Khởi Nam