Xã Vĩnh Long xứng danh anh hùng

Xã Vĩnh Long có vị trí chiến lược, phía Đông có Quốc lộ 1 đi qua giáp thị trấn Hồ Xá, đường 15A đi qua xã nối Quốc lộ 1 với đường Hồ Chí Minh, có đường Nam Bộ đi qua phà Phúc Lâm, có bến phà Hiệp Kiều nối đường 15A với vùng tây của khu vực Vĩnh Linh, là những huyết mạch giao thông quan trọng. Địa phương có các cao điểm 49, 29, 18 là nơi bố trí trận địa pháo mặt đất, pháo phòng không và tên lửa. Ở đây còn là hậu cứ trọng yếu của các đơn vị quân đội, thanh niên xung phong như các Sư đoàn 308, 320, 325, 341; Binh trạm 12, Binh đoàn 559; hậu cứ của bộ đội địa phương Gio Linh; hậu cứ đoàn K8, K10, K14 bộ đội địa phương tỉnh Quảng Trị. Hầu hết kho tàng của Vĩnh Linh, của mặt trận phía nam và các bệnh viện dã chiến: Viện 48, Viện 31 bệnh viện C và trạm phẫu của Bệnh viện A Vĩnh Linh đều đóng trên địa bàn xã. Do đó, trong kháng chiến chống Mỹ,Vĩnh Long là nơi bị đế quốc Mỹ đánh phá ác liệt với hàng vạn tấn bom đạn trút xuống từ máy bay, pháo hạm, pháo mặt đất ...

Nhân dân và LLVT xã Vĩnh Long đã anh dũng chiến đấu, bảo vệ vững chắc quê hương, cùng miền Bắc đánh thắng chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, góp sức cùng nhân dân miền Nam giành độc lập, thống nhất. Xã đã xây dựng lực lượng gồm 750 dân quân, trong đó có 1 đại đội trực chiến 250 người, 4 đại đội và 3 trung đội ở các hợp tác xã và một phân đội vận tải đường sông theo tuyến Sa Lung - Bến Hải gồm có 4 thuyền. Trang bị vũ khí của LLVT xã có vũ khí bộ binh, pháo mặt đất, pháo phòng không. Với nhiệm vụ bảo đảm bí mật, an toàn tuyệt đối về người và tài sản, bảo vệ các mục tiêu quân sự, trực tiếp chiến đấu và phục vụ chiến đấu trên địa bàn và chiến trường miền Nam mà trực tiếp là chiến trường Gio Cam, quân và dân Vĩnh Long đã lập nhiều chiến công xuất sắc.

LLVT và an ninh xã Vĩnh Long kết hợp làm trong sạch địa bàn đảm bảo bí mật, an toàn tuyệt đối. Năm 1964, dân quân xã đã bắt 2 tên vượt tuyến vào Nam, 2 tên thám báo từ phía Nam ra. Ngày 8/2/1965, lực lượng dân quân xã phối hợp với Tiểu đoàn 6 cao xạ Vĩnh Linh bắn cháy và bị thương 3 máy bay Mỹ, đưa 170 bệnh nhân của Bệnh viện Vĩnh Linh ra nơi an toàn, cứu được 200 tấn gạo cùng nhiều máy móc, hàng hóa khác. Ngày 11/2/1965, trung đội dân quân xã cùng bộ đội và tự vệ các đơn vị trên địa bàn bắn rơi 2 máy bay Mỹ. Ngày 7/6/1967, đơn vị súng máy phòng không 12 li 7 trực chiến bảo vệ cầu Bảo Đài đã bắn rơi 1 máy bay F4H của Mỹ. Ngày 12/10/1967, trung đội đại liên thuộc đại đội dân quân Thượng Hòa bảo vệ Cầu Điện đã bắn rơi 1 máy bay F4H. Ngày 16/6/1968, trung đội 12 li 7 đại đội dân quân Gia Phúc bảo vệ bến phà Phúc Lâm tiêu diệt 1 máy bay F4H.

Lực lượng dân quân xã Vĩnh Long đã trực tiếp chiến đấu trên mặt trận Bắc Quảng Trị và lập nhiều chiến công xuất sắc. Trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân năm 1968, trận đánh tàu trên sông Cửa Việt, Trung đội ĐKZ 75 Thượng Hòa đã bắn chìm 2 tàu chiến. Ngày 8/3/1968, đại đội dân quân xã tham gia đánh địch ở Gio Quang, Gio Linh tiêu diệt 47 tên địch. Ngày 10/3/1968, đơn vị cối 82 của xã tăng cường cho Tiểu đoàn 47, Trung đoàn 270 vây sát hàng rào điện tử Mắcnamara, đánh chiếm chi khu quân sự quận Trung Lương, đánh sập 2 lô cốt, 10 nhà bạt, diệt 130 tên địch. Cuối năm 1968, đơn vị bắn tỉa gồm 3 xạ thủ nữ của Vĩnh Long trong 20 ngày diệt 25 tên Mỹ. Từ năm 1971 đến 1972, trung đội trực chiến của xã được tăng cường cho mặt trận Gio Cam, cùng với đơn vị bạn diệt 100 tên địch, bắn cháy 2 xe tăng, 1 xe bọc thép.

Từ năm 1964 đến năm 1975, xã đã tổ chức 850 trận đánh máy bay, bắn cháy 3 máy bay, phối hợp với các đơn vị bộ đội bắn cháy 6 chiếc khác, 2 xe bọc thép M113, 2 xe tăng, tiêu diệt 242 tên địch, bắt sống 7 tên gián điệp, phá hủy 10 nhà bạt, 2 lô cốt của quân Mỹ. Đặc biệt từ năm 1965 đến 1975, lực lượng dân quân Vĩnh Long tham gia chiến đấu ở chiến trường Bắc Quảng Trị với 130 trận, tiêu diệt được 270 tên địch.

Ngoài ra xã còn vận động 1.000 thanh niên nhập ngũ và tham gia dân công hoả tuyến, huy động 15 vạn ngày công đào 11.000 m hào giao thông, 3.146 hầm chữ A, 5.000 hầm cá nhân, 17 nhà hầm làm việc của xã, 14 hầm cứu thương và 1 địa đạo dài 1.000m. Xã Vĩnh Long đã huy động 2,5 vạn lượt người tham gia vận tải lương thực, thực phẩm, tổ chức trực chiến bảo đảm thông suốt ở 2 bến phà Phúc Lâm, Hiệp Kiều đảm bảo cho hơn 15 vạn lượt người, hàng ngàn xe pháo, 13 vạn tấn lương thực, thực phẩm, vũ khí qua phà an toàn. Phân đội vận chuyển Vĩnh Long đã vận chuyển hàng ngàn tấn lương thực vũ khí vào Nam trên tuyến sông Sa Lung - Bến Hải. Nhân dân trong xã đã tự nguyện tháo dỡ 590 ngôi nhà phục vụ làm đường, hầm hào, cầu… Tổ chức đón tiếp chu đáo, nhường cơm sẻ áo, ổn định đời sống cho gần 1,5 vạn đồng bào từ phía Nam ra sơ tán.

Xã Vĩnh Long được Nhà nước tặng thưởng 8 Huân chương Độc lập hạng Ba, 5 Huân chương Lao động hạng Ba, 120 Huân chương Chiến công chống Mỹ, 2 Huân chương Quân công chống Mỹ, 150 Huân chương Giải phóng, 16 Bằng có công với nước, lực lượng dân quân 20 năm liền là đơn vị Quyết thắng, lực lượng công an 14 năm liền là đơn vị Quyết thắng. Ngày 11/ 6/1999, xã Vĩnh Long được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND.

Ngày nay, phát huy truyền thống anh hùng, Đảng bộ, chính quyền, LLVT và nhân dân xã Vĩnh Long đang ra sức đẩy mạnh phát triển kinh tế -xã hội, củng cố quốc phòng- an ninh, xây dựng nông thôn mới đạt được nhiều thành tựu đáng tự hào. LLVT xã Vĩnh Long vững mạnh toàn diện, luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững chắc, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng - quân sự địa phương trong thời kì mới.

Thanh Nga